Περιεχόμενα

Εισαγωγή. 3

Βιβλιογραφική Ανασκόπηση. 3

Τα Εμπόδια Εισόδου Ανάλογα με τον Κλάδο. 4

Πηγές Εμποδίων στην Είσοδο Νέων Επιχειρήσεων. 5

Συμπεράσματα. 11

Βιβλιογραφία. 12

Εισαγωγή

Η γέννηση και η ανάπτυξη νέων εταιρειών είναι η προϋπόθεση για την επιχειρηματικότητα (Hitt et al., 1999) – μια δύναμη που υπήρξε ο πυρήνας πολλών δημιουργιών πλούτου κατά τις τελευταίες δεκαετίες, υπεύθυνη για την απρόβλεπτη αύξηση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων στον δυτικό κόσμο (Robinson και McDougall, 2001). Όσον αφορά την τρέχουσα οικονομική κρίση και την απειλή που θέτει για τη βιωσιμότητα του σημερινού βιοτικού επιπέδου και της κοινωνικής πρόνοιας, έχει γίνει ακόμη πιο σημαντικό να δημιουργηθούν νέες επιχειρήσεις που όχι μόνο θα επηρεάσουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας αλλά μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως κινητήρια δύναμη ώστε να δημιουργηθούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα τόσο για τις χώρες όσο και για διαφορετικούς τομείς.

Στην παρούσα εργασία καλούμαστε να αναλύσουμε τα εμπόδια εισόδου νέων επιχειρήσεων στους κλάδους δραστηριότητας στην Ελλάδα. Θα πρέπει να επισημανθεί πως η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία αποτελείται κατά βάση από μικρομεσαίες επιχειρήσεις ενώ η βαριά βιομηχανία της χώρας βασίζεται κυρίως σε ελάχιστες επιχειρήσεις, οι οποίες ουσιαστικά αποτελούν μονοπώλια. Την ίδια πορεία ακολουθεί και η αγορά ενέργειας, η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί ως ολιγοπωλιακός ανταγωνισμός.

Βιβλιογραφική Ανασκόπηση

Οι Cabral και Mata (2003) υποστήριξαν ότι ένας συνδυασμός οικονομικών περιορισμών και δυνάμεων επιλογής αγοράς είναι μερικοί από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες στον περιορισμένο προσδόκιμο χρόνο ζωής των νέων επιχειρήσεων στις περισσότερες βιομηχανίες. Και οι δύο παράγοντες βρέθηκαν να είναι σημαντικοί για την αποτροπή της εισόδου στην αγορά νέων επιχειρήσεων Αυτό το επιχείρημα υποστηρίχθηκε, επίσης, και από άλλους συγγραφείς, σημειώνοντας ότι τα χαμηλά ποσοστά επιβίωσης των νέων επιχειρήσεων μπορεί να συνδέονται και με πιο σοβαρά εμπόδια εισόδου που θα αντιμετωπίσουν.

Επιπλέον, έρευνες έδειξαν μια διαρκή σχέση μεταξύ των σοβαρών εμποδίων εισόδου και ενός χαμηλού ποσοστού καινοτομίας, που παρεμποδίζεται κυρίως από την υψηλή ενοποίηση και τα χαμηλά ποσοστά εισόδου σε βιομηχανίες με έντονους ρυθμιστικούς κανονισμούς, όπως είναι ο κλάδος της ενέργειας (Friedman και Taylor, 2011). Μια προγενέστερη έρευνα έχει καταδείξει ότι τα υψηλά εμπόδια εισόδου έχουν ισχυρή επιρροή στη βιομηχανία, μειώνοντας την παραγωγικότητα, την απασχόληση και αυξάνοντας το κόστος εργασίας (Schivardi και Viviano, 2010). Ταυτόχρονα, σε άλλες μελέτες αποδείχθηκε ότι τα παραπάνω προκαλούν μείωση στην απόδοση Ε & Α, παρεμποδίζουν την καινοτομία και οδηγούν σε μη βέλτιστη κατανομή πόρων (Aghion et al., 2009; Cullman et al., 2012).

Κατά τη διάρκεια δεκαετιών έρευνας σχετικά με τα εμπόδια στην είσοδο στην αγορά, η άποψη για το τι αποτελεί εμπόδιο ποικίλλει ανάλογα με το ερευνητικό ρεύμα και τον ερευνητή. Την προηγούμενη δεκαετία, τα εμπόδια εισόδου είχαν οριστεί ως παράγοντες που περιορίζουν τον ανταγωνισμό (μιας και δεν επιτρέπουν την είσοδο στην αγορά νέων επιχειρήσεων). Με την είσοδο νέων επιχειρήσεων, οι υπάρχουσες στον κλάδο χάνουν μερίδιο από τα κέρδη τους (Karakaya, 2002). Η προαναφερθείσα έρευνα έρχεται σε συμφωνία με τη σχέση ανάμεσα σε ρυθμιστικά πλαίσια και στους σημαντικούς φραγμούς στην είσοδο, δείχνοντας συνεχώς ότι ένας υψηλότερος βαθμός κυβερνητικής ρύθμισης εμποδίζει την είσοδο από νέο ανταγωνισμό και οδηγεί σε μειωμένη οικονομική και κοινωνική ευημερία (Blanchard και Giavazzi, 2003; Lutz et al., 2010; Schivardi και Viviano, 2010; Cullman et al., 2012; Prantl, 2012).

Τα Εμπόδια Εισόδου Ανάλογα με τον Κλάδο

Η πλειοψηφία των υπαρχόντων ερευνών σχετικά με τα εμπόδια εισόδου σε ποικίλους κλάδους της οικονομίας έχει λάβει υπόψη τις ήδη εγκατεστημένες επιχειρήσεις στον κάθε κλάδο (Robinson και McDougall, 2001; Pehrsson, 2009) και με τις δυνατότητες αυτών των εταιρειών να χρησιμοποιούν τα εμπόδια εισόδου προς όφελός τους για τον μετριασμό της απειλής των νεοεισερχόμενων (Porter 2008; Pehrsson 2009; Lutz et al., 2010).

Έτσι, η προοπτική των νεοεισερχόμενων αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό. Υπάρχει, επίσης, έλλειψη σε έρευνες αναφορικά με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά και τις δομές της βιομηχανίας σε σχέση με τους τύπους εμποδίων εισόδου που υπάρχουν στους νεοεισερχόμενους σε συγκεκριμένες βιομηχανίες. Επιπλέον, παρόλο που υπάρχουν ισχυροί θεωρητικοί δεσμοί μεταξύ των υψηλών επιπέδων ρύθμισης σε βιομηχανίες, όπως είναι για παράδειγμα, βιομηχανίες που σχετίζονται με τον κατασκευαστικό κλάδο, και στα σημαντικά εμπόδια εισόδου, απουσιάζουν εμπειρικές ενδείξεις αναφορικά με τις επιπτώσεις των εμποδίων εισόδου σε βιομηχανίες υψηλής ρύθμισης (Lutz et al., 2010).

Έρευνες οι οποίες είναι προγενέστερες, και αφορούν άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως είναι ο κλάδος των τροφίμων, έχουν υποστηρίξει ότι τα ειδικά εμπόδια εισόδου παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην επιβίωση και την απόδοση των νέων εταιρειών (Pehrsson 2009), και επίσης διαφέρει ανάλογα με τα προϊόντα (Karakaya 2002; Pehrsson 2009 ). Έχει, επίσης, υποστηριχθεί ότι τα δομικά στοιχεία μιας βιομηχανίας έχουν διαφορετική επίδραση σε ένα ευρύ φάσμα μέτρων απόδοσης για μια νέα επιχείρηση που εισέρχεται σε μια αγορά (Lutz et al., 2010). Επιπλέον, ο χρόνος εισόδου (Pehrsson 2009) και το μέγεθος του συμμετέχοντα μπορούν να επηρεάσουν το ύψος των φραγμών για έναν νεοεισερχόμενο στον κλάδο της παροχής υπηρεσιών.

Με ελάχιστες προηγούμενες εμπειρικές ενδείξεις σχετικά με τα εμπόδια εισόδου στον κατασκευαστικό κλάδο, υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω έρευνα σχετικά με τα εμπόδια εισόδου για έναν νεοεισερχόμενο λαμβάνοντας υπόψη τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, το είδος της αγοράς και τον κύκλο ζωής του κλάδου – και επίσης τα χαρακτηριστικά της νέας επιχείρησης που εισέρχεται στην αγορά. Τα αποτελέσματα των εμποδίων στην είσοδο υπογραμμίζονται δραστικά για τους μικρούς εισερχόμενους που συνήθως έχουν λιγότερη ή καθόλου προηγούμενη εμπειρία στην αγορά και υποφέρουν από έλλειψη χρηματοοικονομικού κεφαλαίου.

Πηγές Εμποδίων στην Είσοδο Νέων Επιχειρήσεων

Οι σημαντικότερες πηγές ρυθμιστικών φραγμών εισόδου είναι οι ακόλουθες:

• Φυσικά μονοπώλια, δικαιώματα και άδειες

Σε πολλές περιπτώσεις, οι κυβερνήσεις παρέχουν μονοπωλιακά δικαιώματα σε ορισμένες επιχειρήσεις μέσω της νομοθεσίας. Αυτές οι εταιρείες αποκτούν αποκλειστικά δικαιώματα στην παροχή προϊόντων ή υπηρεσιών για περιορισμένο ή απεριόριστο χρονικό διάστημα. Αυτή η κατάσταση αντιμετωπίζεται συχνότερα σε βιομηχανίες γνωστές ως φυσικά μονοπώλια. Στην Ελλάδα, ο κλάδος της βιομηχανίας τσιμέντου αποτελεί ένα φυσικό μονοπώλιο. Επίσης, η ύδρευση και η αποχέτευση είναι φυσικά μονοπώλια. Αντίθετα, μέχρι και πριν από λίγα χρόνια η αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας των τηλεπικοινωνιών αποτελούνταν μόνο από μια επιχείρηση, η οποία άνηκε στο Ελληνικό Δημόσιο.

Σε αυτούς τους τομείς, η ελάχιστη αποτελεσματική κλίμακα είναι ίση ή σχεδόν ίση με το μέγεθος ολόκληρης της αγοράς και η μακροπρόθεσμη καμπύλη μέσου κόστους μειώνεται σημαντικά καθώς αυξάνεται η παραγόμενη ποσότητα. Η παρουσία άλλων ανταγωνιστών σε τομείς που αποτελούν φυσικά μονοπώλια δεν θεωρείται χρήσιμη, αντίθετα θεωρείται ως σπατάλη οικονομικών πόρων. Σε άλλες περιπτώσεις, οι κυβερνήσεις παρεμβαίνουν νόμιμα σε τομείς μέσω της έκδοσης αδειών. Αυτό συμβαίνει όταν ο αριθμός αυτών που παρέχουν ένα αγαθό ή μια υπηρεσία ρυθμίζεται εξωτερικά από την κυβέρνηση. Η είσοδος νέων ανταγωνιστών επιτρέπεται μόνο με την αγορά υπάρχουσας άδειας ή μέσω αύξησης του αριθμού αδειών από την κυβέρνηση (π.χ. ταξί).

• Δασμοί

Οι νομικοί περιορισμοί στις εισαγωγές μπορούν να τηρηθούν μέσω της επιβολής δασμών. Ένα τιμολόγιο είναι το πιο συνηθισμένο προστατευτικό εμπόδιο που επιβάλλεται από ένα κράτος κατά την εισαγωγή προϊόντων αλλοδαπής προέλευσης. Συνίσταται στη συλλογή, από τις αρχές των συνόρων που είναι αρμόδιες για τον εκτελωνισμό, ενός ποσοστού επί της αξίας της εισαγόμενης ποσότητας προϊόντων (Gklavinis, 2009).

Το ύψος του τιμολογίου διαφέρει από προϊόν σε προϊόν ανάλογα με το βαθμό προστασίας που η κυβέρνηση θέλει να προσφέρει στην εγχώρια βιομηχανία. Το τιμολόγιο αυξάνει το κόστος των εισαγόμενων προϊόντων και τα καθιστά αυτόματα λιγότερο ανταγωνιστικά από τα εγχώρια, καθώς αυξάνει τις τελικές τους τιμές στους καταναλωτές. Οι κύριοι στόχοι των τιμολογίων είναι η αύξηση των κρατικών εσόδων και η προστασία των εγχώριων βιομηχανιών και προϊόντων έναντι ξένων ανταγωνιστών. Αυτό το εμπόδιο είναι έκδηλο σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην βιομηχανία της μεταποίησης.

• Ποσοστώσεις

Οι ποσοστώσεις είναι περιορισμοί που επιβάλλονται από ένα κράτος στις εισαγόμενες ποσότητες ενός προϊόντος. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος επιβολής ποσοστώσεων είναι η υποχρέωση του εισαγωγέα να λάβει ειδική άδεια από την κυβέρνηση. Αυτή η άδεια επιτρέπει την εισαγωγή συγκεκριμένων ποσοτήτων ενός προϊόντος κατά την περίοδο ισχύος της και περιορίζει την εισαγωγή περαιτέρω ποσοτήτων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Ωστόσο, οι ποσοστώσεις μπορούν, επίσης, να επιβληθούν στις εξαγωγές ενός εγχώριου προϊόντος εμποδίζοντας έναν παραγωγό να επεκταθεί στις ξένες αγορές όπου θα μπορούσε ενδεχομένως να κερδίσει υψηλότερα κέρδη. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις οι ποσοστώσεις χρησιμοποιούνται από τις κυβερνήσεις ως μέσο πίεσης, με το εμπάργκο να είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα εμπορικών περιορισμών αυτού του είδους. Τα εμπόδια στο εμπόριο εξαναγκάζονται μεταξύ χωρών με πολιτικές, οικονομικές, εδαφικές ή διαφορές ασφάλειας (Gklavinis, 2009). Ο κλάδος των τροφίμων ή/και της ένδυσης και υπόδησης αντιμετωπίζει ποσοστώσεις, μιας και υπάρχει όριο στις εξαγωγές.

• Επιδοτήσεις

Ο όρος επιδότηση αναφέρεται στην κρατική οικονομική αποζημίωση δημόσιων οργανισμών ή ιδιωτικών επιχειρήσεων προκειμένου να υποστηρίξει τη λειτουργία και την ανταγωνιστικότητά τους. Οι επιδοτήσεις μπορούν να λάβουν πολλές μορφές, όπως η πληρωμή ποσών με τη μορφή δωρεών, δανείων ή μετοχών, την εξάλειψη χρεών, τη χορήγηση πίστωσης στην πληρωμή φόρων και τη χορήγηση ενέργειας, νερού ή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών σε τιμές χαμηλότερες από τις κανονικές τιμές της αγοράς.

• Φόροι

Η φορολογία μπορεί να επηρεάσει την είσοδο νέων ανταγωνιστών. Το ύψος των φόρων όπως ο φόρος εισοδήματος, ο φόρος περιουσίας, ο φόρος κέρδους και ο φόρος προστιθέμενης αξίας αυξάνουν το λειτουργικό κόστος μιας επιχείρησης και μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην τελική απόφαση εισόδου ενός πιθανού νεοεισερχόμενου. Επιπλέον, η φορολογία μπορεί να καθορίσει τη δομή ενός τομέα, καθώς οι διαφορές στους φορολογικούς συντελεστές μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα συγκέντρωσης. Ένας χαμηλός φορολογικός συντελεστής σε υψηλά κέρδη, για παράδειγμα, μπορεί να οδηγήσει σε κύματα συγχωνεύσεων μεταξύ μικρών επιχειρήσεων.

Πολύ σημαντικό είναι, επίσης, το ζήτημα της διπλής φορολογίας. Η διπλή φορολογία συμβαίνει όταν μια επιχείρηση πρέπει να πληρώσει φόρους και στη χώρα της προέλευσης καθώς και στις ξένες αγορές που δραστηριοποιείται. Η διπλή φορολογία αυξάνει το κόστος των επιχειρήσεων και μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη βιωσιμότητα και την αποδοτικότητα των εταιρειών που εισέρχονται σε νέους γεωγραφικούς τομείς. Τέλος, σημαντικό είναι το ζήτημα των ειδικών φόρων κατανάλωσης, το οποίο και πάλι μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον ανταγωνισμό σε έναν τομέα. Ειδικοί φόροι κατανάλωσης έχουν επιβληθεί στην Ελλάδα στα καύσιμα, στα προϊόντα καπνού και στα ποτά.

• Δάνεια

Οι κυβερνήσεις μπορούν επίσης να παρέμβουν στη δομή ενός βιομηχανικού τομέα μέσω των δανείων που χορηγούν σε επιχειρήσεις. Ο όρος δάνειο αναφέρεται στον δανεισμό χρηματικών ποσών με τόκο (κατά βάση ετησίως). Η κυβερνητική παρέμβαση μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στη διαδικασία έγκρισης ενός δανείου, στο μέγεθος του δανείου, καθώς και στο ύψος των τόκων εξόφλησης και της χρονικής διάρκειας. Σε άλλες περιπτώσεις, ο ρόλος των κυβερνήσεων είναι περιορισμένος στην παροχή των εγγυήσεων για την έγκριση του δανείου.

• Δημόσιες συμβάσεις

Πολλοί συγγραφείς (Duggan και Scott-Morton, 2006) ισχυρίζονται ότι οι δημόσιες συμβάσεις μπορούν να παίξουν ρόλο στον καθορισμό της δομής της αγοράς και κατά συνέπεια στην ικανότητα εισόδου νέων εταιρειών. Τα συμβόλαια που απορρέουν από κρατικές συμβάσεις προμηθειών – λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η κυβέρνηση είναι συνήθως ο μεγαλύτερος εγχώριος καταναλωτής – μπορούν να παρέχουν στις επιχειρήσεις τους οικονομικούς πόρους που χρειάζονται για να επιτύχουν οικονομίες κλίμακας στην παραγωγή και να επιβιώσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτές οι εταιρείες μπορούν να κερδίσουν μεγάλα μερίδια αγοράς στις βιομηχανίες που λειτουργούν. Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις οι ξένες εταιρείες εξαιρούνται από αυτές τις συμβάσεις για λόγους εθνικής ασφάλειας (για παράδειγμα η αμυντική βιομηχανία) ή κρατικών εσόδων.

• Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας

Μια άλλη μορφή εμποδίων στην είσοδο είναι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας κατοχυρώνονται στους δημιουργούς νέων ιδεών προκειμένου να τα προστατεύσουν από τη μίμηση και τον ανταγωνισμό (Church και Ware, 2000). Οι τρεις πιο σημαντικοί τύποι προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τα πνευματικά δικαιώματα και τα εμπορικά σήματα. Οι τρεις αυτοί τύποι προστασίας διαφέρουν ως προς το περιεχόμενό τους και την έγκυρη χρονική περίοδο.

Ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας παρέχει στον εφευρέτη αποκλειστικά δικαιώματα για ένα νέο προϊόν, διαδικασία, ουσία (όταν πρόκειται για κάποιο φάρμακο) ή σχέδιο. Στα νέα προϊόντα περιλαμβάνονται μηχανές (μηχανισμοί με κινούμενα μέρη) ή κατασκευασμένα αντικείμενα (χωρίς κινούμενα μέρη) όπως εργαλεία. Οι νέες διεργασίες ή μέθοδοι περιλαμβάνουν χημικές διεργασίες για μέταλλα ή για την παρασκευή φαρμάκων, μηχανικές διεργασίες για την κατασκευή αγαθών. Οι νέες ουσίες περιλαμβάνουν χημικές ενώσεις και μείγματα, αλλά μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν είδη ζώων και φυτών. Τα νέα σχέδια περιλαμβάνουν τα σχήματα των προϊόντων που εξυπηρετούν έναν λειτουργικό σκοπό. Επιπλέον, βελτιώσεις σε προϊόντα, διαδικασίες και ουσίες μπορούν να διασφαλιστούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, καθώς και εφευρέσεις λογισμικού υπολογιστή (Carlton και Perloff, 2000). Με την έκδοση δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας ο νόμος παρέχει νομικό μονοπώλιο στην εταιρεία που έχει λάβει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, καθώς προστατεύει την εταιρεία από την αντιγραφή και τον ανταγωνισμό στην παραγωγή για μια σταθερή περίοδο ετών.

Τα πνευματικά δικαιώματα παρέχουν στους δημιουργούς τους τα αποκλειστικά δικαιώματα παραγωγής, δημοσίευσης και πώλησης σε καλλιτεχνικά, δραματικά, λογοτεχνικά ή μουσικά έργα. Παραδείγματα είναι άρθρα, βιβλία, σχέδια, χάρτες, μουσικές συνθέσεις, και φωτογραφίες. Ο νόμος περί πνευματικών δικαιωμάτων καλύπτει επίσης το πρωτότυπο «έργο του επαγγέλματος του συγγραφέα», υπό την προϋπόθεση ότι είναι «σταθερό» σε ένα «απτό μέσο» όπως ένα βιβλίο (Carlton και Perloff, 2000). Ενώ τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας προστατεύουν τη λειτουργία και τον σκοπό (ιδέες, συσκευές, μηχανισμοί, μέθοδοι και μέσα), τα πνευματικά δικαιώματα καλύπτουν την καλλιτεχνική έκφραση. Μια σημαντική διάκριση μεταξύ διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και πνευματικών δικαιωμάτων είναι ότι τα πνευματικά δικαιώματα προστατεύουν τη συγκεκριμένη έκφραση μιας ιδέας, ενώ τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας προστατεύουν οποιαδήποτε απτή ενσωμάτωση αυτής της ιδέας.

Τα εμπορικά σήματα είναι λέξεις, σύμβολα ή άλλα σήματα που χρησιμοποιούνται για τη διάκριση του προϊόντος ή της υπηρεσίας μιας εταιρείας από αυτά που παρέχονται από άλλες εταιρείες. Ένα εμπορικό σήμα είναι ένα σήμα ως μια λέξη ή ένα λογότυπο που αντιπροσωπεύει ένα προϊόν. Ένα εμπορικό σήμα υπηρεσίας είναι ένα σήμα για μια υπηρεσία.

• Τεχνικά εμπόδια

Τα τεχνικά εμπόδια αναφέρονται σε εμπόδια που προκύπτουν από την υιοθέτηση και εφαρμογή «τεχνικών κανονισμών», που καθορίζουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά ενός προϊόντος ή τις διαδικασίες παραγωγής του. Ένας τεχνικός κανονισμός μπορεί, επίσης, να αφορά την ονοματολογία, τα σύμβολα, την επισήμανση ή την συσκευασία του προϊόντος. Τα τεχνικά εμπόδια μπορούν να προκύψουν ακόμα και από τη χρήση τεχνικών προδιαγραφών (πρότυπα) που δημοσιεύονται από αναγνωρισμένους οργανισμούς πιστοποίησης και περιέχουν κανόνες, οδηγίες και χαρακτηριστικά κοινής και επαναλαμβανόμενης χρήσης για προϊόντα ή διαδικασίες παραγωγής που δεν είναι υποχρεωτικά για τους παραγωγούς ή τους εμπόρους τέτοιων προϊόντων (Gklavinis, 2009). Έτσι, η διαφορά μεταξύ τεχνικών κανονισμών και τεχνικών προδιαγραφών έγκειται στο γεγονός ότι οι τεχνικοί κανονισμοί είναι  δεσμευτικοί, ενώ οι τεχνικές προδιαγραφές δεν είναι. Οι κανονισμοί για την αναγνώριση των τίτλων εκπαίδευσης περιλαμβάνονται επίσης στα τεχνικά εμπόδια (Τσικολάτας, 2009).

Συμπεράσματα

Η παραπάνω ανάλυση κατέδειξε πως τα εμπόδια εισόδου τις περισσότερες φορές δεν διαφέρουν ανάμεσα στους κλάδους της οικονομίας. Παρόλα αυτά, όμως, μέσα από έρευνες φάνηκε πως υπάρχουν ποικίλοι κλάδοι στην οικονομία, όπως είναι τα φυσικά μονοπώλια, στους οποίους υπάρχουν σημαντικά εμπόδια εισόδου νέων επιχειρήσεων, τα οποία είναι σχεδόν πάντα ανυπέρβλητα. Στο παραπάνω μέρος της εργασίας, αναλύθηκαν εμπόδια εισόδου και στο καθένα αναφέρθηκε και ο αντίστοιχος κλάδος της ελληνικής οικονομίας που μπορούν να απαντηθούν.

Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί πως η Ελλάδα είναι μια οικονομία, η οποία έχει διέλθει από την παγκόσμια οικονομική ύφεση και ξεκίνησε το άνοιγμα στις διεθνείς αγορές τα τελευταία δύο χρόνια. Αυτό έχει αντίκτυπο και στις επιχειρήσεις, τόσο τις ήδη υπάρχουσες όσο και αυτές οι οποίες επιθυμούν να εισέλθουν στην αγορά (χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο κλάδος δραστηριότητας).

Βιβλιογραφία

Aghion, P., Blundell, R., Griffith, R., Howitt, P., Prantl, S. (2009). The effects of entry on incumbent innovation and productivity, The Review of Economics and Statistics, Vol. 91, No. 1, p. 20-32.

Blanchard, O., Giavazzi, F. (2003). Macroeconomic effects of regulations and deregulation in goods and labor markets, The Quarterly Journal of Economics, Aug, p. 879-907.

Cabral, L.M.B., Mata, J. (2003). On the evolution of the firm size distribution: facts and theory, American Economic Review, Vol. 93, No. 4, p. 1075-1090.

Carlton, D., Perloff, J. (2000). Modern Industrial Organization. New York: Harper Collins College Publishers.

Church, J., Ware, R. (2000). Industrial Organization: A Strategic Approach. McGraw Hill

Cullman, A., Schmidt-Ehmckey, J., Zloszystiz, P. (2012). R&D efficiency and barriers to entry: a two stage semi-parametric DEA approach, Oxford Economic Papers, Vol. 63, p. 176-196.

Duggan, M., Scott-Morton, F. (2006). The Distortionary Effects of Government Procurement: Evidence for Medicaid Prescription Drug Purchasing. Quarterly Journal of Economics, 121(1): 1-30.

Friedman, P., Taylor, B. (2011). Barriers to Entry and Institutional Evolution, Working paper, the Association of Private Enterprise Education, April 2011.

Gklavinis, P. (2009). International Economic Law: General Principles, International Trade, Foreign Investments. Thessaloniki: Sakoulas.

Hitt, M., Ireland, R., Camp, S., Sexton, D. (1999). Entrepreneurial Strategies and Wealth Creation in the 21st Century, Academy of Management News, Vol. 30, No. 2, p. 32-33.

Karakaya, F. (2002). Barriers to Entry in Industrial Markets, Journal of Business and Industrial Marketing, Vol. 17, No. 5, p. 379-388.

Lutz, C., Kemp, R., Dijkstra, S. (2010). Perceptions regarding strategic and structural entry barriers, Small Business Economics, Vol. 35, p. 19-33.

Pehrsson, A. (2009). Barriers to entry and market strategy: a literature review and a proposed model, European Business Review, Vol. 21, No.1, p. 64-77.

Porter, M. (2008). The five competitive forces that shape strategy, Harvard Business Review, Jan, p. 25-40.

Prantl, S. (2012). The impact of firm entry regulation on long-living entrants, Small Business Economics, Vol. 39, p. 61-76.

Robinson, K.C., McDougall, P.P. (2001). Entry Barriers and New Venture Performance: A Comparison of Universal and Contingency Approaches, Strategic Management Journal, Vol. 22, p. 659-685.

Schivardi, F., Viviano, E. (2010). Entry Barriers in Retail Trade, The Economic Journal, Vol. 121, p. 145-170.

Τσικολάτας Α. (2009) Τεχνολογικές εξελίξεις και αλλαγές της εταιρείας Amazon.com. Πάτρα